ΣΠΕΡΜΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

Το σπερµοδιάγραµµα αποτελεί το βασικότερο διαγνωστικό εργαλείο για τη διερεύνηση της ανδρικής αναπαραγωγικής ικανότητας και την πρώτη εξέταση στην οποία προτείνεται να υποβάλλεται ο άνδρας πριν από οποιαδήποτε διαδικασία υποβοηθούµενης αναπαραγωγής. Πραγµατοποιείται σύµφωνα µε τις αρχές του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας (Π.Ο.Υ.).

ΕΛΕΓΧΟΣ ΖΩΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΠΕΡΜΑΤΟΖΩΑΡΙΩΝ (HOS TEST)

Η εξέταση αποτελεί επιπλέον στοιχείο αξιολόγησης της ποιότητας των σπερµατοζωαρίων καθώς µέσω της διαδικασίας υποσµωτικής διόγκωσης, ελέγχεται η ύπαρξη ζωντανών σπερµατοζωαρίων και προσδιορίζεται το ποσοστό τους.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΝΤΙΣΠΕΡΜΑΤΙΚΩΝ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ

Ο ανοσολογικός έλεγχος του υπογόνιµου άνδρα περιλαµβάνει την εξέταση ύπαρξης αντισπερµατικών αντισωµάτων στο σπέρµα µε τη διαδικασία εντοπισµού των δύο σηµαντικότερων από αυτά, IgA και IgG, τα οποία αποτελούν αιτία υπογονιµότητας και αδυναµίας τεκνοποίησης.

ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ – ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ

Πρόκειται για εργαστηριακή διαδικασία κατά την οποία γίνεται επεξεργασία του δείγµατος σπέρµατος κατά τρόπο τέτοιο ώστε να αποµονωθούν τελικά µόνο τα προωθητικά κινούµενα σπερµατοζωάρια.

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΙ ΒΙΟΧΗΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

Επιπλέον εξετάσεις που συχνά συνοδεύουν το σπερµοδιάγραµµα είναι ο µικροβιολογικός έλεγχος (ειδικά όταν υπάρχουν ενδείξεις όπως έντονη οσµή, µεγάλος αριθµός στρογγυλών κυττάρων, αυξηµένο ιξώδες) κατά τον οποίο ελέγχεται η ύπαρξη αερόβιων και αναερόβιων µικροβίων. Σε περίπτωση θετικού αποτελέσµατος, τότε στην καλλιέργεια συµπεριλαµβάνεται και αντιβιόγραµµα.

Ο µικροβιολογικός έλεγχος περιλαµβάνει επίσης εξέταση για ουρεόπλασµα, µυκόπλασµα και χλαµύδια. Από την άλλη, ο βιοχηµικός έλεγχος, αναγκαίος ειδικά σε περιπτώσεις αζωοσπερµίας, µετρά τα επίπεδα φρουκτόζης, όξινου φωσφατάσης και α-γλυκοσιδάσης στο σπέρµα.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟΥ ΣΤΡΕΣ

Η ύπαρξη οξειδωτικού στρες  στο σπέρµα αποτελεί κύρια αιτία ανδρικής υπογονιµότητας, καθώς επηρεάζει αρνητικά την κινητικότητα των σπερµατοζωαρίων, τη σύντηξη του ωαρίου µε το σπερµατοζωάριο και προκαλεί βλάβες στο πυρηνικό και µιτοχονδριακό DNA. Ο έλεγχος του βαθµού οξείδωσης του σπέρµατος αποτελεί σηµαντική εξέταση αξιολόγησης του γονιµοποιητικού δυναµικού.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΤΑΚΕΡΜΑΤΙΣΜΟΥ DNA

Η πιο σηµαντική εξέταση για τη λειτουργικότητα του σπέρµατος είναι ο κατακερµατισµός του DNA. Αποτελεί δείκτη ακεραιότητας του µορίου του DNA, υψηλές τιµές του οποίου συνδέονται µε χαµηλά ποσοστά επίτευξης εγκυµοσύνης, κακής ποιότητας έµβρυα, αναστολή ανάπτυξής τους, υψηλά ποσοστά αποβολών και υψηλά ποσοστά εµφάνισης συγγενών ανωµαλιών στους απογόνους.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΡΟΣΔΕΣΗΣ ΣΤΟ ΥΑΛΟΥΡΟΝΙΚΟ ΟΞΥ

Τα ώριµα σπερµατοζωάρια, τα οποία συνδέονται στη διάφανη ζώνη του ωαρίου, έχουν την ικανότητα να συνδέονται και µε πολυµερή υαλουρονικού οξέος. Έτσι, υψηλά ποσοστά πρόσδεσης στο υαλουρονικό µαρτυρούν υψηλή ικανότητα πρόσδεσης του σπερµατοζωαρίου στο ωάριο και αντίστροφα.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΚΡΟΣΩΜΙΚΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ

Ο έλεγχος εξετάζει κατά πόσο τα σπερµατοζωάρια είναι ικανά να πραγµατοποιήσουν ακροσωµική αντίδραση, τη διαδικασία δηλαδή, κατά την οποία καθίστανται ικανά προς γονιµοποίηση.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΡΟΓΓΥΛΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

O έλεγχος πραγµατοποιείται σε δείγµατα µε µεγάλο αριθµό στρογγυλών κυττάρων (συνήθως δείγµατα αζωοσπερµίας) για να εξετασθεί το είδος των κυττάρων αυτών και να ελεγχθεί εάν τα στρογγυλά κύτταρα που εντοπίζονται αποτελούν ανώριµα κύτταρα σπερµατικής σειράς.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΒΤ ΤΕΣΤ

Ο έλεγχος πραγµατοποιείται σε δείγµατα µε σηµαντικό αριθµό στρογγυλών κυττάρων και υψηλό βαθµό οξείδωσης. Εξετάζει την ικανότητα παραγωγής ελεύθερων ριζών οξυγόνου από τα στρογγυλά κύτταρα και έτσι ελέγχει την προέλευση παραγωγής των ROS (ελεύθερες  ρίζες  που προκαλούν οξείδωση).

ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΧΡΩΜΑΤΙΝΗΣ – ΧΡΩΣΗ ΑΝΙΛΙΝΗΣ ΤΟΛΟΥΙΔΙΝΗΣ

Η χρωµατίνη αποτελεί βασικό συστατικό του πυρήνα του σπερµατοζωαρίου. Αποτελείται από DNA, µικρή ποσότητα RNA και πρωτεΐνες, τα οποία συνθέτουν το γενετικό υλικό του σπερµατοζωαρίου.